خاستگاه کسب و کارهای تازه بر پایه ایجاد سوله و کارگاه و خرید ماشین آلات یا حتی روبات‌هایی با فناوری ‌های پیچیده نیست بلکه متکی بر دانش برنامه‌نویسی است و در یک اپ در گوشی‌های تلفن همراه کار راه می‌افتد. دنیا سریع‌تر از ما حرکت کرده است. اگر در ایران یکی دو سالی است که مفهوم استارت آپ با تاکسی‌های اینترنتی جا افتاده است، در دنیا شبکه های اجتماعی سال‌هاست که بخشی از رشد اقتصاد جهانی را در اختیار گرفته اند و به زودی کسب و کارهای اینترنتی به جذاب ترین مشاغل حال و آینده تبدیل می شوند. بیش از یک دهه است که ساختار اقتصاد کشورهای صنعتی از اقتصاد کارخانه ای به اقتصاد دانش بنیان تغییر کرده است، تغییری که سبب شده است تا بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی کشورها از طریق کسب و کارهای اینترنتی تامین شود. کسب و کارهای اینترنتی یا استارت آپ ها ماهیتا با کسب و کارهای اقتصاد کارخانه ای متفاوت هستند، چرا که این نوع ازکسب وکار سرمایه فیزیکی کمتری می خواهد، اما سهم سرمایه فکری ، طراحی و ایده در آن بیشتر است. در این میان ،اقتصاد ایران چه راهی رفته است؟ چرا کسب و کارهای اینترنتی در کشوری مثل هند این قدر سریع اتفاق می افتد، اما در ایران نه؟
قوانین و مقررات دولتی؛ مانع اول
هادی حق شناس کارشناس اقتصادی در این باره می گوید: «اگر بخواهم به این سوال پاسخ بدهم که چرا استارت آپ ها مثل دیگر نقاط جهان در ایران رشد نکرده اند، شاید باید این سوال را متقابلا مطرح کنم که چرا در ایران شرکت های خصوصی بزرگ پا نگرفته اند؟ یا چرا بخش خصوصی در اقتصاد ایران بزرگ نیست؟ حتی در صنعتی مثل خودرو، سیمان یا فولاد هم شرکت های بزرگ خصوصی با ظرفیت های اقتصاد ایران وجود ندارد.
حالا مقایسه کنید که کسب و کار اینترنتی هم درست به این دلیل ایجاد نشده است.» به گفته وی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از شرکت های خصوصی در ایران مصادره و به دلیل علاقه‌مندی دولت، دولت به تدریج بزرگ و حجیم شد. به همین دلیل هم اقتصاد ایران دولتی شد. حتی این مسئله در قوانین هم جاافتاده است که ما بخشی به نام بخش خصوصی نداریم.مثلا وقتی از بخش خصوصی نام برده می شود،عنوان بخش غیردولتی مطرح می شود که البته به معنای بخش خصوصی و تعاونی است.همین تعریف در قوانین ما نشان می دهد که بخش خصوصی جایگاه مهمی در اقتصاد ایران ندارد.به همین دلیل پایگاه استارت آپ ( بخش خصوصی ) با اولین مانع که قوانین و مقررات دولتی است،متوقف می شود.» حق شناس ثبات در قوانین و مقررات را اولین اصل ذکر می کند و معتقد است مادامی که اقتصاد ایران با همین قوانین و مقررات فعالیت را بر بخش خصوصی بسته است، استارت آپ و کسب و کارهای اینترنتی ایران نه تنها بزرگ نمی شوند، بلکه جهانی هم نخواهند شد.»
فرهنگ؛ مانع دوم
هادی حق شناس در این خصوص می گوید: «به جز قوانین و مقررات دست و پاگیر که مانع توسعه استارت آپ ها در ایران هستند،موانع فرهنگی هم در ایران مانع راه است.» او با اشاره به فعالیت تاکسی‌های اینترنتی می گوید: «باوجود این که فعالیت آن‌ها موفق بوده، اما حرف و حدیث و شایعات درباره وابسته بودن آن‌ها به برخی نهادها مطرح است؛ بنابراین برای توسعه کسب و کارهای اینترنتی به جز قوانین، لازم است فرهنگ سازی هم صورت بگیرد.
وقتی فعالیت بخش خصوصی را در اقتصاد پذیرفتیم، باید لوازم آن را هم ایجاد کنیم. مبنای فعالیت و توسعه بخش خصوصی در تمام دنیا بر اصل رقابت استوار شده و این یک اصل بین المللی است.وقتی رقابت شکل نگیرد، بخش خصوصی هم در اقتصاد ایران بزرگ نمی شود.»
میان‌بُر توسعه
از استارت آپ‌ها به عنوان «میان‌بُر»  توسعه یاد می کنند، به این معنی که بر اثر گسترش این نوع فعالیت ها می توان توسعه خطی راکنار گذاشت و به توسعه مابعد صنعتی رسید. حتی اگر در موقعیت توسعه ماقبل صنعتی واقع شده باشیم، این ماهیت توسعه دانش بنیان به سرعت می تواند اقتصادی را در جرگه بازارهای نوظهور قرار دهد و اقتصادی مثل ایران را که تاکنون بر مناسبات نیمه صنعتی و کشاورزی حاکم بوده است، ناگهان به سوی توسعه فناوری پیشرفته سوق دهد. کسب و کارهای اینترنتی این روزها بخش بزرگی از معاملات بورس های جهانی را تسخیر کرده اند،اما در ایران همان چند شرکت محدودی که فعال هستند راه به بورس نیافته اند.کارشناسان می گویند،شرط ورود کسب و کارهای اینترنتی به بورس شفافیت مالی است.
وقتی حتی بانک های ایران دفاتر شفافی ندارند،کسب و کارهای اینترنتی هرگز خود را در معرض داوری دولت قرار نمی دهند.